Bằng tất cả cái tôi hoang đường, sự bồng bột và cứng đầu mình đã mất tất cả.
Mình có 1 khởi đầu khá thuận lợi, khi sau vài năm bán bánh đã có được sự ủng hộ của khách hàng. Mình có một người chồng tuyệt vời dù đôi khi có hơi bất đồng quan điểm nhưng luôn là người đồng hành và phân tích cho mình về cái đúng và sai nhưng cũng luôn ủng hộ mọi mong muốn của mình. Mình có bố mẹ chồng tuyệt vời khi luôn ủng hộ, giúp đỡ tạo điều kiện chỉ cần con cái tự làm. Mình có ba má tuyệt vời sẵn sàng cho mình nhiều hơn cả cái gia đình có. Mình có anh chị em chỉ đợi mình thiếu thốn để giúp đỡ. Mình có bạn bè tuyệt vời luôn sẵn lòng cho lời khuyên khi mình ngu và giúp đỡ khi mình cần. Nhưng mình vẫn thất bại.
Vì sao? Vì chính sự cứng đầu, cố chấp, thiếu vốn sống, thiếu kinh nghiệm, thiếu hiểu biết của chính bản thân mình.
1. Thất bại vì cố chấp trong thiết kế:
Mình có may mắn khi thuê được cô chủ nhà dễ thương, vui vẻ luôn hỗ trợ hết mình. Thêm anh thiết kế nhiệt tình mà lại hiểu ý mình 100% – chỉ cần đưa ra ý tưởng anh đã cho mình bản thiết kế đúng nghĩa trong mơ. Tuy nhiên đó chỉ là giấc mơ của riêng mình.
Vì bán bán ở 1 thành phố nhỏ nhưng mong muốn của bản thân lại là một tiệm bánh khép kín, không trưng bày sản phẩm quá nhiều đã dẫn đến việc khách nhìn vào và nghĩ tiệm là studio áo cưới, có khi thì lại nghĩ là chỗ chụp ảnh… nhưng không ai nghĩ nó là tiệm bánh. Vì không trưng bánh ra, cũng không để menu ở ngoài, một chiếc bảng hiệu không ghi rõ là tiệm bánh. Một tổng thể đẹp nhưng không thân thiện.
2. Thất bại vì không định hướng được tệp khách:
Trước Midori bản thân mình đã có thu nhập khá và tương đối ổn định với việc bán online và nhận order. Tất nhiên sẽ hơi cao hơn so với bánh sẵn. Mình mở tiệm với một trái tim nhiệt huyết, với mong muốn bán chiếc bánh ngon mà ai cũng có thể mua được. Và đó là sai lầm đầu tiên – khi mà bản thân mình cũng không hiểu được cái ngưỡng mua được của khách là bao nhiêu.
Mình vật vã, đau khổ để giữ chất lượng mà giá thành phải thấp nhất có thể. Kết quả là, dù có là thấp nhất của mình vẫn bị cao so với thị trường. Bản thân mình lợi nhuận bị quá thấp, mà khách khi mua vẫn phải đắn đo cân nhắc.
Mình cũng có mong muốn làm bánh lẻ, bán bánh hàng ngày mà còn phải đa dạng, phong phú. Vậy nhưng lại không biết cách bảo quản hợp lý, thiếu kiến thức về phụ gia nên cũng không dám dùng. Kết quả cũng chỉ có đổ bỏ, vì tất nhiên không ai muốn bán bánh cũ, bánh khô cho khách hàng – mình cũng vậy nên chỉ có cách hủy bánh. Mỗi ngày đều hủy, mỗi ngày đều làm mới. Làm 1 mẻ bán không hết thì phải đổ bỏ 1/2.
3. Thất bại vì thiếu kinh nghiệm quản lý kho:
Với mong muốn cái gì của mình cũng phải đẹp nhất có thể, phải cập nhật liên tục dù chỉ là cái túi, cái hộp. Một thời gian rất dài mình lao đi mua đủ các loại hộp, đủ các loại phụ kiện, đồ trang trí. Và hậu quả tất yếu là hao hụt, là tồn kho, là mất mát hư hỏng. Chuyện hộp này, nắp kia không khớp nhau, rồi cũ rồi hư rồi bụi là chuyện thường ngày. Mỗi tháng dọn kho phần đổ bỏ phải tính thành bao. Mà mỗi một phần bỏ đi đó là một lần ăn vào vốn của cửa hàng.
Đó là chưa kể đến việc muốn hạ giá thành nên mình quyết định nhập hàng số lượng lớn – lớn so với quy mô của tiệm – nhưng vì không sử dụng hết, nguyên liệu cũ đi, thiếu kiến thức bảo quản nên đa phần chỉ sử dụng được 2/3 hoặc 3/4.
4. Thất bại vì không biết cách phân bổ nguồn vốn và tính giá sản phẩm hợp lý:
Trước Midori mình chỉ bán online, mình tính giá sản phẩm một cách ngây thơ và ngờ nghệch. Giá bán đối với mình chỉ đơn thuần là tiền hộp, tiền vốn, rồi tiền công. Mình không hề biết rằng ngay cả tiền internet hay tiền rác cũng sẽ ảnh hưởng đến giá bánh. Ngay cả những đêm thức tới rạng sáng chỉ để tư vấn đơn hàng cũng phải được tính vào giá bánh. Mình thuê thợ, mình có các bạn thợ tuyệt vời, mình có lương cho các bạn, nhưng mình quên đi lương của 2 vợ chồng mình. Cuối tháng trừ đi hết các khoản, còn lại chỉ đủ tiền ăn cho 2 đứa và tất nhiên là không có dư, nhiều tháng còn âm cả tiền.
5. Thất bại vì dịch:
Tụi mình mở tiệm chưa tới 1 năm thì dịch ập tới. Như tất cả mọi người, tụi mình lao đao – nhưng lỗi phần lớn là do mình. Mình đơn thuần chỉ là một người làm bánh và bán ra sản phẩm của bản thân. Mình không biết rằng mỗi một tiệm để duy trì bền vững đều cần phải có 1 quỹ dự trữ cho những chuyện không mong muốn. Nên khi dịch ập tới, mình trở tay không kịp và bị nhấn chìm trong khó khăn. Dù rằng cô chủ nhà chỉ lấy một chút tiền nhà không đáng kể, dù rằng các bạn thợ của mình chủ động chia sẻ. Thì với sự ngây thơ của bản thân mình cũng không gắng gượng nổi.
Với tất cả những chuyện trên cùng với việc mình không có kiến thức marketing, dành toàn bộ thời gian cho tiệm dẫn đến bản thân không kiệt sức, buông xuôi bỏ qua giai đoạn luyện tập để nâng cao kỹ năng. Mình hoang mang và thất vọng. Mình cũng nhận ra để làm một chiếc bánh thì có thể không khó với mình, nhưng để làm chủ một tiệm bánh mình cần phải học rất nhiều, phạm rất nhiều sai lầm và cái giá phải trả là rất nhiều tiền bạc, thời gian, tâm huyết và cả sức khỏe.
Cuối cùng, chồng mình quyết định từ bỏ cửa hàng offline, chuyển lại về nhà, về với hình thức bán online – chỉ nhận order khi khách đặt để bản thân mình có thêm thời gian và cơ hội học hỏi, nghiên cứu, tìm tòi và luyện tập.
Sau thất bại với Midori mình vẫn ôm hy vọng sửa sai trong tương lai. Và chắc chắn là sai lầm thì vẫn có nhưng hy vọng mình sẽ trưởng thành hơn, vững vàng hơn. Còn hiện tại, mình hài lòng với những thứ học được hàng ngày và cả những thứ học được từ thất bại. Mình chia sẻ nó tới bạn bè, tới các bạn học viên để mọi người có thể phần nào không trải qua những sai lầm giống như mình.
Những hỉnh ảnh tuyệt vời của Midori vẫn sẽ theo mình mãi. Dù là thất bại nhưng vẫn cảm thấy cực kỳ hài lòng vì bản 3D của Midori và thực tế cửa hàng không hề khác biệt. Đều xinh đẹp và chính là Midori mà mình từng tưởng tượng hàng trăm lần.
Nguyễn Xuân Tùng
